Pasaiak 3s1e1d

"Kantatuko ez banu, nere buruaz beste egingo nuke" esan zuen behin XX. mendeko abeslari frantses famatuenak. "La Vie en Rose"-ren egileak ez zuen zorte handirik izan arlo pertsonalean eta musikan bilatu zuen babeslekua. Bere abestiak dozenaka telesail eta filmetan erabili dira, eta egunero entzuten dira, modu batera edo bestera. Pasaiak podcastaren atal honetan bildu dizkisu esanguratsuenak Irantzu Karrerak.

Zinegile estatubatuarraren katalogoan arakatzen segiko dugu eta bere gustu musikalek ez dutela mugarik baieztatuko dugu berriro. Izan ere, Wes Andersonen zinemari eskeinitako Pasaiak podcastaren bigarren atal honetan, flamenkoa zein India, Brasil edota Japoneraino eramango gaituzten doinuak ditugu. Errusia eta Alpeetako folklorea nagusitzen dira bestalde, bere pelikularik sonatuena den "The Grand Budapest Hotel" filmaren soinu bandan.Irantzu Karrerak azalduko dizu. Ez galtzekoa!

Wes Anderson (Houston, 1969). Zinemazaleek bere filmetan ager daitezken lekuak bilatzen dituzte munduan zehar.  Estetika berezi eta ikusgarria sortu du eta bere filmografian ez da ezer halabeharrez gertatzen. Wes Anderson zine zuzendari estatubatuarraren gustu musikalak aztertuko ditu Irantzu Karrerak, Pasaiak podcastaren atal honetan eta hurrengoan. The Rolling Stones-etik The Clash-era, The Kinks-etik Francoise Hardy-ra.

2023an itzali den ahots miresgarrietako bat gogorazi nahi izan digu Irantzu Karrerak Pasaiak podcastaren atal honetan. Sinead O'Connor (Dublin 1966-Londres 2023). Bere aingeru ahotsa, skin itxura eta bizitzako une eztabaidagarriekin Irlandako musikaririk eta ekintzailerik ezagunenetakoa. Amarekin izan zuen harreman zailak itzal handia utzi zion bizitza. Izan zen alien zoragarri hura bezala gogoratuko dugu beti, ausarta, borrokalaria eta hauskorra.

1964an Londresen sortua sei hamarkada baditu dagoeneko Pasaiak podcasataren atal hau eskaini diogun taldeak. The Kinks-en hasierako abestiak Heavy Metala eta Rock Gogorraren aitzindari jotzen dira, batez ere "You Really Got Me", "All Day and All of the Night". Edonola ere, banda britainiarrik erangikorrenen artean finkatzeko bidean, nola doinu leunagoak sartzen joango ziren entzungo dugu. Eta, ezinbestean gogoratuko dugu inoiz idatzi den balada triste ederrenetako bat ,"Days". Ray eta Dave Davies anaien banda aztertu du Irantzu Karrerak atal honetan.

Pasaiak podcastaren atal berri honetan, The Beatlesen "Now and Then", azken azken "miraría", ezagutzera eman digu Irantzu Karrerak. Gainera, kantaz kanta aztertu du haien diskorik onena; "Revolver", musikari askoren oheburuko diskoa da eta inoiz egin den lanik erangikorrena askoren iritziz. Lehen bezala orain, The Beatles euren abestiekin, gure bizitzaren zati direla erakutsiko digu.

Disko-musikaren erregeak izan ziren eta historiako talderik onenetakoa, besteak beste euren falsete ospetsuari esker. "Massachusetts", "Words" edota "To Love Somebody", munduari bira eman zioten balada zerutiarrak ere idatzi zituzten eta Pasaiak podcastaren atal honetan gogoratu digu Irantzu Karrerak Gibb anaien ibilbidea.

Irlandako bizitzan, musikak pisu handia dauka, oso garrantzitsua da bertako kulturan eta 1998an, Ipar Irlandako Bake Akordioaren garaian kontzertu historikoa bultzatu eta gidatu zuen U2 taldeko Bonok. Data haren hogeitabostgarren urteurrenaren aitzakian, U2-ren historia eta rockaren erreferente izan diren Irlandako beste talde eta bakarlari zenbaiti tarte egin die Irantzu Karrerak Pasaiak podcastaren atal honetan. Van Morrison Them taldearekin, hasierako Sinead O'Connor  edo eta The Undertones, besteak beste.  

Nick Lowe (Walton in Thames, 1949) Pop abestietako riff gogoangarriak eta koru itxaskorrak ez dira erraz sortzen eta horretan ez dago inor Nick Lowe baino hoberik. Berdin du onenaren zerrendetan agertzen ez bada eta Grammy-rik irabazten ez badu. Bere ibilbidearen onena bildu du Irantzu Karrerak Pasaiak podcastean.

Presidenteen nahiz presoen aurrean abestu zuen Johnny Cash-ek (Arkansas 1932-2003)   eta hainbat musikari ezagunek baino "hit" gehiago izan zituen. Bob Dylanen mailako artistengan eta hurrengo country, folk eta rock belaunaldietan izan zuen eragina; batzuek Gangsta rap-aren aurrekari ere jotzen dute. Estilo propioa zuen Cash-ek, konparaezina eta sailkaezina. Pasaiak podcastaren atala hasteko zergatik beti beltzez jazten zen azalduko digu Irantzu Karrerak. Entzun!

Emmylou Harris (Alabama AEB, 1947). Willie Nelson-ek behin esandakoa gogoratuz, asko gara Emmylou Harris abeslariarekin maitemindurikoak. "Besteek ez dute ezagutzen" gaineratu zuen countryman ospetsuak. Gutxik esan dezakete Gram Parsons, Bob Dylan eta Neil Young-ekin grabatu izan dutela, eta Pasaiak podcastaren atal honetan artista eredugarri honen ibilbidea bildu digu Irantzu Karrerak.  

1982. urtea  "aldaketaren" urtea izan zen musikari dagokionean ere. Euskarri bat aurkeztu zen, CD-a; joera berriak indartu, tecnoa; eta gure testu inguruan hedabide berriak sortu, hau da, Euskadi Irratia eta Euskal Telebista. Irantzu Karrerak play zerrenda osatzen jarraitu du eta Pasaiak podcastean bildu du urte hartako onena. Ez galdu!    

The Proclaimers anaiek Eskoziako hari finez jositako folk, rock eta country doinu borobilak dituzte. Mundu osoan ezagutzen diren himno zuzenak. Politikoak batzuk, aski ezaguna bait da euren indepentziaren aldeko jarrera.

Etta James (Kalifornia 1938-2012) Soul eta blues kantari bikaina egiteaz gain, musikaren bitartez iraultza eta borroka egin zuen. Etta James gehin mirestu izan dutenen artean, Janis Joplin edota Beyonce azpimarra daitezke eta musikaren munduan egin zituen bost hamarkadetan "At Last"en moduko abesti errepikaezinak utzi zituen. Irantzu Karrerak laburbildu digu Pasaiak podcastaren atal honetan

Orokorrean, Gram Parsons Country-Rockaren sortzaile jotzen da, hau da, blues, country eta rock musikak uztartu zituena. Baina, Joshua Tree-n hil zen 1973ko irailean eta ez zuen hasitako bide berria loratzen ikusterik izan. 26 urte zituen eta legenda hilezkor bihurtuko zen, Irantzu Karrerak Pasaiak podcastaren atal honetan azaltzen  digunez. Entzun atala. 

Holandar aberats baten laguntzari esker abiatu zen, 70eko eta 80ko hamarkadetako talderik ikonikoenetakoa. Ia gauetik goizera milioika disko saltzen hasi ziren eta "Breakfast in America' izan zen 1979an mundu osoan gehien saldu zuen diskoa. Supertramp-en diskografia errepasatu du Irantzu Karrerak, Pasaiak podcastaren atal honetan: "Dreamer", "Give a Little Bit", "The Logical Song" edota "It's Raining Again" moduko betiko hit ospetsuen ondoan, urrea balio duten abesti ezezagunagoak topatuko dituzu, "Surely" edota "Land Ho", adibidez. Ez galdu!    

Joni Mitchell-ek (Alberta, 1943) mota guztietako talde eta abeslariengan izan du eragina: Prince, Diana Krall, Morissey, Madonna, Sheryl Crow edota George Michael, horien artean.Bi hamarkada luze eszenategietatik kanpo egon ondoren, agertokietara itzuli zen ustekabean, 2022ko udan. Aurrez, musika plataforma erraldoi batetik kendu egin zituen bere abestiak Neil Young-ek hasitako matxinanarekin bat eginez. "Both sides now", "Big yellow taxi", "A case of you"...XX. mendeko musikaren historia zati bat diten kanta guzti horiek bildu ditu Irantzu Karrerak, Pasaiak podcasatren atal honetan. 

Bere abestiekin zauriak sendatzen dituela dio Joaquín Sabinak, "Mi Primo el Nano" abestiaren letran eta egia da "Mediterraneo", "Paraules d'amor", "Cantares" edota "Canco de Matinada" katalanez nahiz gazteleraz idatzi diren abestirik onenen artean daudela. Eta bestalde, bere bizitza zein obraren atzera begirako honetan ez dugu ahaztuko, Tolosaldean ibili zela praktikak euskal enpresa batean egiten eta euskaraz kantatzen entzungo dugu "Edurne" abestian.  Irantzu Karrerak gogora ekarriko du guzti hori Pasaiak podkastaren atal honetan.

Charles Aznavour kultura frantzesak eman duen abeslari, aktore eta konposatzaile handienetakoa eta mundu osoan sakabanatuta zeuden armeniarren ahotsa, izan zen. "Ezin dira banatu, esaten zuen, kafea eta esnea bezala"

Euskadi Irratia eta Euskal Telebista abian jarri ziren urtea borobila izan zen arrazoi askorengatik; esperimentazio eta estilo-nahasketa garaia izan zen, eta Depeche Mode, The Clash, Michael Jackson,  Supertramp, Yazoo eta Oskorri nahiz Itoiz moduko talde eta bakarlarien abestirik sonatuenena, ere bai. "Thriller", "Should I stay or Should I Go", "Euskal Herrian Euskaraz", "Only You", "Marilyn"… 1982an argitaratu ziren! Pop musikaren historian urterik aberatsenetakoa izan zenaren soinu banda bildu du Irantzu Karrerak, Pasaiak podcastaren atal honetan.