Opium 3x5b5

Annemieke Bosman spreekt filmregisseur Paula van der Oest over haar film Love in a bottle.  Liefde op het eerste gezicht bestaat. Het gebeurt. Soms kijken twee mensen elkaar aan en beseffen: dit is het. Zo ook bij Lucky en Miles, ook al hebben ze elkaar slechts vluchtig gezien op het vliegveld. Allebei haastig op weg naar huis, omdat de wereld opeens in de greep was van COVID. Miles zit nu in Londen, Lucky in Amsterdam, allebei opgesloten in hun eigen huis, ver weg van elkaar. Het enige dat ze zeker weten, is dat ze elkaar willen leren kennen en een paar ongestoorde weken voor de boeg hebben om dat te doen. Ze gaan ervoor. Maar kan de relatie ook stand houden als ze straks weer uit hun online bubbel stappen?

Jan Mom spreekt schrijver Sanne Thierens over haar boek Mjoeziekul. Hoe Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink de Nederlandse musical vormgaven. ‘Ja, leuk,’ reageerde Annie M.G. Schmidt toen haar begin jaren zestig werd gevraagd om een musical te schrijven. Terwijl ze eigenlijk helemaal niet wist wat dat nou was, een mjoeziekul. Sanne Thierens ontmaskert in Mjoeziekul deze en andere mythes. Aan de hand van talrijke bronnen en interviews met betrokkenen reconstrueert ze de ontstaansgeschiedenis van de zeven musicals die Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink samen maakten. Van Heerlijk duurt het langst (1965) en Foxtrot (1977) tot Ping ping (1984). Van het eerste idee en de soms moeizame schepping tot de immer roerige ontvangst.

Jan Mom spreekt schrijver en performer Babs Gons over haar poëziedebuut Doe het toch maar. In haar geëngageerde poëziebundel ‘Doe het toch maar’ weet Babs Gons de vinger op pijnlijke plekken te leggen door de wereld te bevragen en de plooien van het leven te laten zien. Gedichten die recht het hart en het hoofd in gaan om daar rond te zingen. Of het nu gaat over vrouw-zijn, het slavernijverleden, afkomst, de liefde in al haar verscheidenheid, of de kwetsbare positie van de kunsten, al deze uiteenlopende thema’s zijn onder één lemma te brengen: Het Leven zelf, in al zijn kleuren en facetten. Nooit omfloerst, niet bang de dingen bij de naam te noemen. ‘Doe het toch maar’ als levenshouding, universeel door het persoonlijke, hoogst actueel en tegelijk tijdloos, en wars van hokje denken.

Andrea van Pol spreekt fotograaf Isabelle Boon over haar tentoonstelling 'I love Banda' in Het Scheepvaartmuseum. De Banda-eilanden zijn onlosmakelijk verbonden met de maritieme geschiedenis van Nederland. Vanuit de vraag hoe het bewogen verleden doorwerkt naar het heden en de toekomst, fotografeerde Isabelle Boon de jongeren van de eilanden.

Annemieke Bosman spreekt regisseur Jetske Mijnssen over haar voorstelling Donizetti Queens in Concert met De Nationale Opera. Meeslepende liefdesduetten, hoogoplopende conflicten en aria’s die barsten van virtuositeit en emotie. In zijn drie ‘koninginnenopera’s’ componeerde belcanto-grootmeester Gaetano Donizetti op de toppen van zijn kunnen. In dit concert neemt een internationale topcast u mee op een betoverende reis in de wereld van de hoge zangkunst en presenteert een voorproef van de trilogie die De Nationale Opera de komende seizoenen zal brengen.

Annemieke Bosman spreekt Frans Blom over zijn boek Podium van Europa. Creativiteit en ondernemen in de Amsterdamse Schouwburg van de zeventiende eeuw. In Podium van Europa vertelt Frans Blom de ontstaansgeschiedenis van de eerste schouwburg in het Nederlandse taalgebied: die van Amsterdam. Anders dan we geneigd zijn te denken, bedienden de theatermakers vanaf de opening in 1639 niet alleen de elite in de stad: de Schouwburg bood populair toneel voor een heel divers publiek. Veel van wat in de Schouwburg op de planken werd gebracht, naast werk van bekende stadgenoten, waren Nederlandstalige versies van succesnummers uit het buitenland. Als Titus Andronicus het goed deed onder Engelse gezelschappen, kwam er een Nederlandse variant in de Schouwburg. De Cid was zo’n hit in Parijs dat Amsterdam al snel de Nederlandstalige première had. Maar Podium van Europa gaat over meer dan toneelstukken; het is eerst en vooral het verhaal van de geboorte van het uitgaansleven en het ontstaan van cultureel ondernemerschap: hoe een als bedrijf geleid theater in de zeventiende eeuw tot grote bloei kon komen.

Jan Mom spreekt dichter en essayist Arie van den Berg over zijn boek 'De leeuw van Alpi'. Olifanten, neushoorns en roofkatten waren eeuwenlang ‘koninklijke’ dieren. Het volk kreeg ze niet te zien; maar omstreeks 1750 veranderde dit. Kermisgasten trokken met steeds grotere ‘beestenspellen’ door Europa. Een van die reizende menageriehouders was de Parmezaan Antonio Alpi. Hij stelde zijn dieren niet alleen tentoon, maar verkocht ze ook. De handelswaar varieerde van rendier tot neushoorn. In 1799 sleet hij een compleet beestenspel aan de keizer van Oostenrijk, en in 1808 aan koning Lodewijk Napoleon. Een succesvol zakenman dus – maar Alpi was meer dan dat. Hij had ook met wetenschappers die de natuur in kaart brachten. ‘De leeuw van Alpi’ is behalve de biografie van een enkeling ook een beschrijving van de kinderjaren van de dierentuin. Vijftien jaar lang onderzocht Van den Berg de geschiedenis van het beestenspel dat hij tegenkwam op kermisdrukwerk. ‘De leeuw van Alpi’ is het fascinerende resultaat van die speurtocht.

Jan Mom spreekt regisseur Michiel van Erp over zijn vierdelige serie 'De roze revolutie'. In 'De roze revolutie' onderzoekt regisseur Michiel van Erp vanuit zijn persoonlijke verwondering de historie van de LHBTQIA+-beweging in Nederland in de afgelopen vijftig jaar. Een beweging van vrijgevochten mensen die vieren dat iedereen anders is. In intieme gesprekken maakt hij de balans op. Hoe is het met de hard bevochten verworvenheden en hoe zit dat met al die letters?

Andrea van Pol spreekt journalist, cultuurgids, redacteur en schrijver Monica de Ruiter over haar boek 'Kijk als een kunstenaar. Van theedoek tot terpentine: hoe schildertechnieken en materialen de kunstgeschiedenis beïnvloeden'. Monica de Ruiter vertelt over beroemde Nederlandse schilderijen en hoe ze gemaakt zijn – een verfrissende en inspirerende invalshoek om naar schilderkunst te kijken en erover te praten.

Annemieke Bosman spreekt kunsthistoricus en directeur van Museum de Fundatie Zwolle Ralph Keuning over de tentoonstelling John Heartfield - Fotografie plus Dynamiet. Zodra het kan toont Museum de Fundatie een uitgebreid overzicht van het oeuvre van John Heartfield (1891-1968). Deze Duitse Dadaïst, fotomonteur en politiek kunstenaar gebruikte zijn kunst als wapen en bereikte daarmee een miljoenenpubliek. Fotografie plus Dynamiet is het grootste overzicht van het werk van deze ‘influencer avant la lettre’ dat ooit in Nederland te zien is geweest. De tentoonstelling is een samenwerking met de Akademie der Künste, Berlijn, en reist na Zwolle door naar Londen.  

Annemieke Bosman spreekt acteur Porgy Franssen over zijn nieuwe voorstelling Slaapverhalen. Moeite met slapen? Dan helpt een verhaaltje voor het slapengaan misschien wel. Acteur Porgy Franssen geeft met zijn ‘Slaapverhalen’ een intieme voorstelling bij mensen in de slaapkamer. Door corona viel zijn werk stil. En omdat hij niet van stilzitten houdt, bedacht hij dat als het publiek niet naar hem toe kan komen, hij net zo goed zelf naar het publiek kan gaan. Met de voorstelling Slaapverhalen treedt hij op in de slaapkamer waar hij aan de rand van het bed een slaapverhaal leest. 

Andrea van Pol spreekt zanger Sven Ratzke over zijn tv-uitzending 'Sven Ratzke: Songs in a Cabaret'. Vanuit de concertzaal van concertgebouw De Vereeniging dwaalt zanger en entertainer Sven Ratzke door de intieme nachtclubs van de wereld. Van de 'Cabarets' van Parijs en New York, naar het avontuur in Londen, Amsterdam en Berlijn. Songs en verhalen die gaan over de grote 'Sehnsucht', het grote verlangen. Ook over het verlangen om weer bij elkaar te kunnen zijn in een theater. De kijker wordt meegenomen in de wereld van jazz, klassiek en pop. Met sopraan Claron McFadden, harpiste Lavine Meijer, trompettist Eric Vloeimans, bandoneonist Carel Kraayenhof en schrijfster Connie Palmen.

Jan Mom spreekt schrijver Saskia Goldschmidt over het Dagboek uit Bergen-Belsen van Renata Laqueur. De vader van schrijver Saskia Goldschmidt overleefde concentratiekamp Bergen-Belsen door de moed van zijn eerste vrouw Renata Laqueur. Nu geeft Goldschmidt haar kampdagboek opnieuw uit, met inleiding van Goldschmidt zelf. 

Jan Mom spreekt Peter van den Berg over zijn boek 'De schilders van Egmond'. Vanaf het moment dat schilders Egmond begonnen te bezoeken is het vissersdorp onophoudelijk in verf en foto gevangen. En niet door de minsten. Cornelis Buys, Karel van Mander, Jacob van Ruisdeal en Willem Kool maakten zeegezichten waar de Egmondse wind doorheen waaide. Tegenwoordig hangen hun werken in musea over de hele wereld. George Hitchcock en Gari Melchers maakten Egmond tot een internationale kunstkolonie. Ook ontstond The Art Summer School, die zomers door kunstschilders uit heel Europa en Amerika werd bezocht. Daaruit ontstond de Egmondse School, een stijl van schilderen die van 1890 tot en met 1905 in Egmond bestond. Bijna vierhonderd jaar aan spectaculaire schilderijen leverde Egmond op. De Schilders van Egmond bewijst waarom de kolonie zich terecht met weerhaken in de kunstgeschiedenis bevind.

Annemieke Bosman spreekt dichter Thomas Möhlmann over zijn dichtbundel 'Dankbaar lichaam. Een liefdesverhaal in gedichten'. In de poëzie van Thomas Möhlmann komt af en toe een personage langs dat naar de naam Momo luistert. Momo was stationswachter, minderjarige hotelreceptionist, soms meer jongen, soms meer meisje. In Dankbaar lichaam is Momo terechtgekomen in een kleine, hechte gemeenschap. De bundel vertelt over de liefde die zich tussen hem en een dorpsdochter ontvouwt, inclusief de dramatische gevolgen voor hem, haar, haar vader en de hele gemeenschap. Het verhaal wordt gedeeltelijk door omstanders en betrokkenen, en grotendeels door de twee geliefden verteld. Elk afzonderlijk gedicht is een korrel in de caleidoscoop die zicht geeft op de grootste waarheid waartoe de menselijke soort in staat blijkt: liefde overwint alles, zelfs als niet iedereen het overleeft.

Annemieke Bosman spreekt schrijver Peter Delpeut over zijn boek 'Het vergeten kwaad'. Peter Delpeut duikt in het verleden van Jonas Mekas in ‘Het vergeten kwaad’. Al jarenlang heeft Delpeut op grijpafstand naast zijn bureau Mekas’ ‘Movie Journal’ staan. Sinds zijn studententijd is hij een groot bewonderaar van de Litouws-Amerikaanse cineast. Totdat hij in juni 2018 werd opgeschrikt door een artikel in ‘The New York Review of Books’. Historicus Michael Casper beweerde dat Mekas bepaalde gebeurtenissen in het Litouwen van de Tweede Wereldoorlog bewust is vergeten of verkeerd heeft voorgesteld. Van de ene dag op de andere werd Mekas de zoveelste gevallen engel in een lange rij van culturele beroemdheden die door hun ‘oorlogsverleden’ werden achtervolgd. Het overkwam Günter Grass, Paul de Man, Emil Nolde en in Nederland de dichter Lucebert. Wat te doen? Het artikel voor waar aannemen en overgaan tot de orde van de dag? Of de beschuldigingen terzijde schuiven – een al even gemakkelijke vluchtweg. Delpeut koos voor onderzoek. Een onderzoek dat resulteerde in een persoonlijk essay over geschiedschrijving versus individuele herinnering waarin hij Mekas, Casper noch zichzelf heeft willen ontzien.

Jan Mom spreekt schrijver en journalist Martin Hendriksma over zijn boek 'Aan zee. Een kroniek van de kust'. Van al onze landschappen houden we het meest van de kust. Het strand vormt een laatste plek waar jong en oud, arm en rijk elkaar tegen het lijf lopen. Martin Hendriksma schetst hoe een onherbergzame zandwoestijn, voortdurend bedreigd door het water, kon uitgroeien tot favoriet oord van ontspanning. Lotgevallen van kleurrijke kustbewoners en historische gebeurtenissen smeedt hij aaneen tot een keten van zilte verhalen, die zich uitstrekt van Cadzand tot Rottumeroog. Aan zee is een royaal geïllustreerde kroniek van vijfhonderd jaar kustbeleving. Van watervloed, slavernij, armoede en oorlog, maar ook van vrijheid en zorgeloos geluk. Gedreven vanuit de vraag: hoe houden we onze kwetsbare, soms overvolle ‘gouden rand’ in de toekomst leefbaar?

Jan Mom spreekt regisseur Jaap van Eyck en biograaf Frits Zwart over hun documentaire 'De lijst van Mengelberg'. Concertgebouw-dirigent Willem Mengelberg werd na de Tweede Wereldoorlog zwaar gestraft voor zijn nazisympathieën. Hij werd weggezet als collaborateur en landverrader. Nu blijkt echter dat hij actief betrokken is geweest bij het redden van tientallen Joden. De wereldberoemde dirigent schreef in de eerste jaren van de oorlog tientallen brieven aan de nazi-autoriteiten waarin hij succesvol pleitte om Joden niet op transport te zetten. Mengelberg heeft zich voor 48 mensen heeft ingezet, daarvan hebben 34 Joden de oorlog overleefd.

Andrea van Pol spreekt het muzikale cabaretduo Maartje en Kine over hun documentaire 'Maartje en Kine buigen niet'. Maartje en Kine hebben een geheel eigen manier gevonden om de coronacrisis te lijf te gaan. Het muzikale cabaretduo stapt in hun busje, rijdt naar een blokhut in Noorwegen en schrijft een compleet nieuw theaterprogramma. Een wild plan om “uit het artistieke ravijn” te kruipen. Gemakkelijk was het niet, zoals blijkt uit deze documentaire.

Annemieke Bosman spreekt schrijver Nico Dros over zijn boek \'Willem die Madoc maakte\'.\r\n\r\nNa een storm in het jaar 1196 halen kustvissers een kleuter uit de branding. Die blijkt de enige overlevende van een schipbreuk te zijn. De jongen, vermoedelijk een koningskind, brengt zijn jeugdjaren door in een klooster nabij Brugge. Dat ontvlucht hij om zijn familie terug te vinden. Onder de naam Madoc leidt hij een leven als ridder en vecht duels op leven en dood uit, een leven waarin liefde evengoed een hoofdrol speelt. Jarenlang is hij de rechterhand van de legendarische graaf Hincmar. In Parijs ontpopt hij zich tot agnost, vrijdenker en schrijver. Maar als de Inquisitie actief wordt krijgen de ketterjagers ook Madoc in het vizier. In 2017 ontdekt een Vlaamse mediëvist een verzamelhandschrift uit de dertiende eeuw. Hij raakt ervan overtuigd dat dit eigenhandig werd geschreven door Willem, dichter van het fameuze Van den Vos Reynaerde en het mysterieuze boek Madoc. Hoe houden deze teksten verband met het levensverhaal van de veelzijdige middeleeuwse schrijver?\r\n