45 urte Eusko Legebiltzarrak e736b

Lehen legealdian onartu zituen Eusko Legebiltzarrak autogobernua egituratu zuten oinarrizko legeak, egun indarrean jarraitzen dutenak. Eta Kontzertu Ekonomikoaren Legea da nagusiena; autogobernuaren giltzarria. Pedro Luis Uriarte sailburua izan zuen negoziatzailea eta lehen eskutik eman digu negoziaketa zail haren berri.Ertzaintzaren Legea, euskararena, EITB edota Osakidetzaren sorrera bideratu zuten legeak ere jasotzen dira podcast sailaren azken atal honetan.

Euskal Autonomi Erkidegoaren sorrera nola gauzatu zen aztertu dugu laugarren atalean. Eusko Legebiltzarraren eta Jaurlaritzaren beraren sorrera. Egoitzak, ereserkia eta beste ikurrak nola eraiki ziren, zerotik abiatuta. Dena zegoen egiteko eta eskarmenturik ez. Aldeko zeuden ilusioa eta gogoa; autogobernua berriz jokoan. Izan ere, 1980a izan zen ETAk hildako gehien eragin zituen urtea.Juan Jose Pujana eta Bakartxo Tejeria, Legebiltzarreko orduko eta oraingo presidenteek eta Legebiltzarrean ordezkaritza izan duten alderdietako kideek lagunduko digute kontakizunean.

Juan Carlos I, Espainiako erregeak Eusko Legebiltzarrera etorri nahi izan zuen. Garai desegokian, askoren ustez, indarkeria gori-gori zegoelako. Munduari bira eman zioten Herri Batasuna-ko legebiltzarkideak Gernikako Juntetxetik bota zituzteneko irudiak. Eusko gudariak kantatzen ari ziren protesta gisan. Otsailaren 23-ko Estatu kolpe ahalegina, egun gutxira egin zuen Tejero teniente-koronelak.Indarkeriak ehunka hildako eragin zituen 80ko hamarkada hasieran. Euskal gizartean mugarri izan ziren Jose Maria Ryan, Lemoizko zentral nuklearreko ingeniari buruaren bahiketa eta hilketa eta komisaldegian torturatuta hil zen Joxe Arregiren heriotza. Une kritiko hartan ari ziren Jaurlaritza eta Espainiako Gobernua Kontzertu Ekonomikoa negoziatzen.

Eratu eta hiru hilabetera, Legebiltzarraren barruan lehertu zen ekaitza. Artean, Bizkaiko Diputazioaren egoitzan egiten ziren osoko bilkurak.Aurrekaririk ez zeukan krisi ekonomikoak, langabeziak eta gizartearen etsipenak ekaitz perfektua elikatu zuten. Nervacero-ko langileen itxialdiak, Legebiltzarkideak eta Eusko Jaurlaritza hamabi orduz isolatuta eduki zituzten eta.Juan Jose Pujana, Ganberako presidentea, eta Mario Fernandez, Pedro Luis Uriarte eta Pedro Miguel Etxenike, hurrenez hurren, Lan, Ogasun eta Hezkuntza sailburu zirenak egin dute kontakizuna erakundeen ikuspuntutik. Josu Peredak, Nervaceroko enpresa batzordeko kideak aldiz, langileen begietatik.

Duela 45 urte, negu luzearen ondotik iritsi zen udaberria Gernikara, astelehenez, 1980ko martxoaren 31n. Haritz Zaharraren itzalpean, osatu zen gure historiako lehen Legebiltzarra Gernikako Juntetxean. Faxismoak indarrez kendutakoa itzuli zitzaion herriari.Egun historikoa nola bizi izan zuten lehen pertsonan azaldu digute, Maite Saez de Olazagoitia, Begona Amunarriz eta Inmaculada Bonetak. Bost legebiltzarkide, Ezker abertzaleko Itziar Aizpuruak akta ez jasotzea erabaki zuen. Haien ondoan Roberto Lertxundi, PCE-EPK-ko ordezkari bakarra, PSEko Jose Antonio Maturana, EAJko Inaki Anasagasti, UCDko Jaime Mayor Oreja eta Herri Batasunako Inaki Ruiz de Pinedo ditugu kontalariak. 2022an zendu zen Juan Jose Pujana, Legebiltzarreko lehen presidente izandakoaren testigantza berezia tartean.